Tarih : 2024.03.27 14:01:47
Aynı Anda Üç Uçak Pistimize İnip Kalkabilecek
HAVACILIK DA ÇAĞ ATLAMAK
AYNI ANDA ÜÇ UÇAK PİSTLERİMİZE İNİP KALKABİLECEK…
İGA BÖYLECE, AVRUPA’DA İLK, DÜNYA DA İKİNCİ MEYDAN OLUYOR…
Yukarıda kısa kısa başlık cümleleriyle anlatmaya çalıştığım olay, havacılıkta çağ atlamanın gerçekle buluşmasının özetidir. Yaklaşık 46 yıllık Havalimanı Muhabiriyim. Bu maceram 1978 yılında Yeşilköy Havalimanı’nda Hürriyet Muhabiri olarak başladı. O dönemlerde THY’nin sanırım 30 uçağı, Pan American’ın her gün sırayla gelen 1 ve 2 numaralı Jumbo’su, diğer aklıma gelenler KLM, Alitalia, British, Air France, Aero Flot, Swisair, Lufthansa, Saudia, MEA, İberia, Olimpic gibi onlarca havayolu, 18-36 ve 06-24 kodlu pistlerine yıllarca inip kalktı. Yıllar geçti binalar değişti, yani terminaller yapıldı, büyüdü ancak pistler aynı kaldı.1997 yılında bir anda 18-36 pistinin yanında paralel bir pist yapıldı. Havacılar olarak çok sevindik ama bu sevinç kursağımızda kaldı. Nurları içinde uyusun, iyi arkadaşım olan THY’nin Kaptan Pilotlarından Deniz Sarıışık, ki kendisini Kıbrıs Barış Harekatı sırasında Yüzbaşı olarak Ercan Havalanı sorumlusu olduğu günlerden tanırım, şimdi Allah’ın rahmetine kavuştu, bir gün odama geldi ve aynen şunu söyledi:
“SİZ BURADA UYUYUN, ORADA CİNAYET İŞLENİYOR”
Evet, Sarıışık Kaptan aynen böyle söyledi. Tabi önce anlayamadım o devam etti: “ Bak Faik oraya yapılan pist sadece stepne. Yani o iki piste aynı anda iki uçak inip kalkamaz. Zira kurallara göre kanat açıklığının 700 metre olması lazım. Onlar 300 metreye pist yaptılar. Anladın mı şimdi?” Gerçek apaçık meydandaydı. İnceledim haber yaptım ama iş işten geçmişti. Yapılacak bir şey yoktu. Paralel ikili pisti bile becerememiştik. Yolcu ve uçak trafiği limitleri aşmaya başlayınca yeni terminale ihtiyaç duyuldu. Bir sürü alternatiflerden sonra İstanbul Havalimanı hizmete girdi. Yeni Havalimanımızda kısa sürede ikili paralel pist uygulaması başladı. Şimdi ise “Üçlü Paralel Pist” uygulaması için çalışmalar hızlandı. Bu öyle bir uygulama ki Avrupa’da ilk, Dünyada da ikinci olacak. Bir diğeri ABD’de Atlanta Havalimanı’n da uygulanıyor. Bu arada şunu da belirteyim, adı geçen pistlerle ilgili olarak ayrı bir kitap da yazabilirim. Bu gerçekten hareket edersek devreye girecek olan Üçlü Paralel Pist bizim için büyük bir onur olacak.
ULAŞTIRMA BAKANI URALOĞLU MÜJDEYİ VERDİ.
Ulaştırma Bakanı Abdülkadir Uraloğlu bu konuda geçtiğimiz ay yaptığı açıklamada üçlü paralel pisti çalışmalarının hızlandığını belirterek şunları söyledi: “İstanbul Havalimanı'nda mevcut kaynakların mümkün olan en etkin şekilde kullanılabilmesi amacıyla 'Eş Zamanlı Bağımsız Üçlü Paralel Pist Operasyonları' uygulaması için çalışmaları hızlandırdık. Projenin hayata geçirilmesiyle İstanbul Havalimanı'na 3 uçağın aynı anda bağımsız üçlü iniş ve kalkış yapabilmesi imkanı kazandırılacak. Önümüzdeki ay bu konuda eğitimlere başlayacağız. Bu yıl içinde denemelere başlarız diye düşünüyorum. Bu sistem dünyada sadece ABD'de var, Avrupa'da yok. Türkiye'de açtığımızda Avrupa'da ilk olacak."
BİLGEN,” ZAMAN VE YAKIT DA BÜYÜK TASARRUF.”
İGA’’nın CEO’su Selahattin Bilgen ise yeni uygulama sayesinde Taksi sürelerinin, yani uçak indikten sonra köprüye gidene kadar geçen sürenin 10 dakikaya kadar düşürmenin mümkün olduğunu belirterek, “Bunun için Avrupa’da ilk 3’lü paralel operasyonu yapmaya hazırlanıyoruz. Yaklaşma ile ilgili hava sahasının tasarımının revize gerekiyor. Hava trafiğini düzenleyecek yazılım da güncellenmeli” dedi. Üçlü Paralel Pist kullanımında uzmanlar kalkış anında pek sorun yaşanmadığını, ancak iniş sırasında uçaklardan birisinin yaşayabileceği olası bir sorun da trafiğin acil yönetimi için uzun eğitim süreci yaşandığını belirtti. Bu nedenle 2022’de başlayan süreç de Üçlü Paralel Pist uygulamasının eğitim bölümlerinin, tüm ilgili kurumların çalışmalarını yurt içinde ve yurt dışında titizlikle sürdürdüğü öğrenildi. Bu arada söz konusu sistemin, emniyet analiz çalışmasının da, Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü’nce, Eurocontrol Ajansı ile birlikte başlatıldığı öğrenildi.
SONUÇ.
Sevgili dostlar sakın bana,” Amma da abarttın. Alt tarafı üç uçak yan yana inip kalkacak. Ne varmış bunda demeyin. Gerçekten çok önemli. Avrupa’da ve Dünya da birçok ülke bunu yapmak istedikleri halde yapamadılar. Ama bakın biz başaracağız. Hiç unutmayın Atatürk Havalimanı’nda İkili Paralel Pisti bile başaramadılar. İlk uygulamanın başladığı gün bence büyük bir tören düzenlenmeli, şenlik olmalı. Halkımız o büyük günü yerinde yaşamalı. Gelemeyenlere tavsiyem Kuzey Marmara Otoyolunun İstanbul Havalimanı gişeleri yakınında ki Seyir Terasından ve müsait bir üst geçit kenarından seyredebilirler. Zamanı gelince inşallah duyuracağız.
