Tarih : 2020.01.21 14:21:09
THY’nin Uçak Kazasında Rapor Değiştirildi
NYT gazetesi, 2009'da Hollanda'da düşen THY'ye ait uçağın düşüş sebebinin, uçak firması ve ABD'li fedaral güvenlik yetkililerinin baskısı üzerine değiştirildiğini ve saklandığını yazdı. New York Times gazetesi, 25 Şubat 2009'da Türk Hava Yolları'na ait (THY) 737-800 tipi Boeing uçağının, Amsterdam Schiphol Havalimanı'na inerken yere çakıldığı ve dokuz kişinin hayatını kaybettiği, 50 kişinin de yaralandığı kazayla ilgili bir haber yayımladı.
BASKIYLA RAPOR DEĞİŞTİRİLDİ
Düşen uçağın, Endonezya ve Etiyopya'da toplam 346 kişinin öldüğü iki kazaya da sebep olan Boeing 737 Max'ın üretimi olduğu ve bu feci kazaların ardından üretiminin durdurulduğu hatırlatılan haberde, araştırmayı yapan Hollanda Güvenlik Kurulu'nun Boeing ve ABD federal güvenlik yetkililerinin baskısıyla kaza raporunda üretici firmaya sorumluluk yüklemekten kaçındığı öne sürüldü.
SUÇ PİLOTLARA ATILMIŞTI
BBC'nin aktardığına göre, Mayıs 2010'da yayımlanan raporda kazanın temel nedeninin uçak üzerindeki iki yükseklik göstergesinin farklı değerler göstermesi olarak açıklanmıştı. Yaklaşma sırasında otopilotun bu yükseklik farklılığı nedeniyle uçağın hızını düşürdüğü ve pilotların bu durumu geç fark ederek zamanında müdahale edemediği öne sürülmüştü. Ancak New York Times'ın ulaştığı, bazıları daha önceden gizli olan bulgular, Türk Hava Yolları kazasıyla son kazalar arasında benzerlikler olduğuna işaret ediyor.
"BOEİNG PİLOTLARA BİLGİ VERMEDİ"
Hollanda Güvenlik Kurulu tarafından kazayı incelemek üzere görevlendirilen havacılık güvenliği uzmanı Dr. Sidney Dekker, 2009 ve son Max kazalarında uçakların tek bir sensörün, uçağın sistemlerini yanıltması nedeniyle düştüğünü ancak Boeing'in pilotlara bu soruna ilişkin bilgi vermediğini söyledi.
"BOEİNG KAZALARI CİDDİYE ALMADI"
Önceki kazaların 'uyarı' niteliğinde olduğunu ancak bunun ciddiye alınmadığını belirten Dekker, New York Times'ın ulaştığı raporunda Boeing'i güvenilir olmayan açıklamalarla dikkatleri kendi 'tasarım kusurları' ve diğer hatalarından uzaklaştırmaya çalışmakla suçladı. Bu rapor kamuoyuna açıklanmadı. Dr. Dekker ve Hollanda Güvenlik Kurulu'nun bir sözcüsüne göre, Hollandalı yetkililer de raporu yayımlamaktan vazgeçti. Sözcü, uzman raporlarını yayımlamanın sık rastlanan bir durum olmadığını ve bunun sadece kurulun kararı olduğunu savundu.
"AMERİKALILARIN DEVREYE GİRMESİYLE BAZI BÖLÜMLER SİLİNDİ"
Kurulun, kendi kaza raporunda da Amerikalıların devreye girmesiyle bazı bölümleri sildiği ve eklemeler yaptığı kaydedildi. Gazeteye göre raporda Amerikalıların kazadaki pilot hatalarının gerektiği gibi vurgulanmadığı yolundaki ifadelerine yer verildi. Federal Havacılık İdaresi'ne teknik danışmanlık yapan Ohio Eyalet Üniversitesi öğretim üyesi Prof. David Woods ise, "Türk Hava Yolları kazası herkesi uyandırmalıydı" dedi.
THY KAZASIYLA MAX KAZASI ARASINDA BENZERLİKLER VAR
Bloomberg, geçen sene yayımladığı bir raporda, THY kazasıyla son Max kazası arasında dikkat çekici benzerlikler olduğunu ortaya koymuştu. Örneğin Boeing'in hatalı tasarım kararı nedeniyle, son iki kazada uçaklarda ikişer sensör olmasına rağmen sistem bilgisayarını, hatalı tek bir sensör harekete geçirmişti. THY kazasında ise yükseklik sensörü, başka bir bilgisayarın inişten hemen önce uçağın hızını kesmesine yol açtı. Gazeteye göre Boeing THY kazasından önce sensörlerin bozulması halinde pilotların hatayı hemen fark ederek uçağın durmasını engelleyeceğini düşünüyordu. Son Max kazalarında olduğu gibi THY uçağının kılavuzunda da böyle bir bilgiye yer verilmedi.
ESKİ UÇAKLARA UYUMLU YAZILIM GELİŞTİRMEDİ
Türk Hava Yolları kazasından sonra Amerikan Federal Havacılık İdaresi, 737-800 NG (New Generation - Yeni Nesil) havayolu şirketlerine uçakların tek sensöre bağlı olmamalarını sağlayacak ve iki sensörden gelen verilen kıyaslanacağı bir yazılım güncellemesi yapmaları zorunluluğunu getirdi. Boeing 2006'da yeni uçaklar için opsiyonel olarak bir yazılım güvencesi geliştirmişti. Ancak gazeteye göre bu güncelleme daha eski model uçaklara uygun değildi ve kaza sonrasına kadar eski model 737-800'lere uyumlu bir güncelleme yapılmadı.
DÜŞEN THY UÇAĞI 2002 ÜRETİMİYDİ
Hollandalı uzmanlar raporlarında önce Boeing'in eski uçaklara hiçbir alternatif sunmadığına dikkat çekti. Ancak raporun taslağını gören Amerikalı yetkililer, buna itiraz etti. Raporun ilave bölümünde yazılım modifikasyonunun gerekli olmadığı çünkü herhangi bir riskin bulunmadığı öne sürüldü. Bunun üzerine Hollandalı yetkililer rapordan bu ifadeyi çıkarmakla birlikte Boeing'i sensör sorunu konusunda pilotları uyarmak için fazla çaba harcamamakla suçladı.
BOEİNG FİRMASINA AİT UÇAKLARIN KAZALARI
Boeing 737-800 tipi THY İstanbul-Amsterdam seferini yapan yolcu uçağı, 2009'da Schiphol Havaalanı'na iniş yaparken tarlaya düşmüş, kazada 9 kişi hayatını kaybetmişti. Endonezya'da Lion Hava Yollarına ait "JT 610" sefer sayılı Boeing 737 Max 8 tipi uçak, 29 Ekim 2018'de, Cakarta'dan Sumatra Adası'ndaki Pangkal Pinang şehrine gitmek üzere havalandıktan kısa süre sonra denize düşmüştü. 189 kişinin yaşamını yitirdiği kaza, bu tip uçakların ilk kazası olarak tarihe geçmişti. Etiyopya Hava Yollarına ait Boeing 737 Max 8 tipi yolcu uçağı da 10 Mart 2019'da Addis Ababa'dan Kenya'nın başkenti Nairobi'ye gitmek için havalandıktan kısa süre sonra düşmüş, uçaktaki 157 kişi hayatını kaybetmişti.
